Oleh : Mohd Baharruddin Mohamad / Foto : Bolhan Haji Basah
KUCHING, 23 Jun (Malaysiaaktif) – Garam Bario, Sarawak cukup terkenal sebagai buah tangan dalam kalangan pelancong selain digunakan sendiri oleh penduduk tempatan dalam menambah perasa makanan.
Menurut pengusaha Scout Apoi Ngimat, 48, “Perjalanan ke kawasan telaga air masin Kampung Pa’ Umor di Bario mengambil masa lebih kurang 30 minit untuk meredah kawasan hutan yang sedikit berlumpur dan berbukit. Di situlah tempat memproses garam bukit Bario.”
“Garam bukit di Bario ini merupakan salah satu daripada hasil bumi Sarawak yang sememangnya diketahui kaya dengan sumber mineral semula jadi. Selain Kampung Pa’ Umor, terdapat beberapa lagi kampung lain di sekitar Bario yang turut mempunyai sumber telaga air masin.
“Garam bukit dikatakan mempunyai khasiat zat besi, iodin, kalium dan magnesium semula jadi sesuai digunakan sebagai penambah perasa makanan selain mempunyai banyak kelebihan dari segi kesihatan,” katanya.
Garam Bario juga dikatakan dapat membantu melancarkan perjalanan darah, menyeimbang cas dalam badan, dan membunuh kuman dalam udara serta menyihatkan tubuh.
“Untuk memproses supaya menjadi garam, banyak peringkat dan proses telah dijalankan antaranya bermula dengan menjerang air garam yang diambil daripada telaga masin menggunakan cara pembakaran kayu api di dalam kawah besar.
“Untuk menghasilkan garam bukit, air yang diambil daripada telaga air masin perlu dimasak dengan api sederhana besar selama sehari semalam dalam tong dram yang telah dibelah dua sekali gus menjadi periuk untuk menjerang air.”
“Air masin yang sudah dimasak selama 24 jam mengalami proses yang akan bertukar menjadi butiran garam halus.
“Pada peringkat ini, perlu sentiasa dikacau dan dipantau untuk mengelakkan kristal garam tersebut menjadi kering dan hangus sehingga boleh menjejaskan kualiti garam.
“Garam yang telah tersejat kemudiannya akan disejuk sebelum dimasukkan ke dalam buluh-buluh yang telah dipotong sepanjang lebih kurang 30 sentimeter (sm) setiap satu. Garam yang telah disejukkan dimasukan ke dalam buluh.
”Kemudian, bahagian bawah buluh akan ditebuk lubang kecil supaya air berlebihan dapat keluar bagi memastikan garam benar-benar kering. Setelah itu, buluh-buluh tersebut akan dibakar di atas bara api sama seperti kaedah membakar lemang untuk mengeraskan garam di dalamnya.
“Pembakaran akan dilakukan sehingga buluh terbakar dan akhirnya pecah untuk menghasilkan garam dalam bentuk ketulan keras. Bahagian luar garam itu kemudiannya akan dikikis secara perlahan-lahan menggunakan pisau bagi menghilangkan tanda-tanda hitam pembakaran.
“Untuk proses membungkus, ketulan garam akan dibalut dengan sejenis daun dikenali sebagai daun ilat dan diikat kemas menggunakan tali rotan,” jelasnya lagi.
Sebatang garam biasanya akan dijual pada harga antara RM10 hingga RM15 dengan peningkatan kos sebanyak tiga kali ganda apabila memasuki pasaran luar seperti Miri, Kuching dan sekitar Sarawak.
SF
✉️ malaysiaaktif.my[dot]gmail.com